اشتیاق شغلی و عملکرد کارکنان

1-2 مقدمه

آموزش ‌و پرورش را می‌توان یکی از ارکان اساسی هر جامعه دانست. بقا، دوام و پیشرفت هر جامعه به کیفیت تعلیم و تربیت آن بستگی دارد. آموزش‌ و پرورش به‌ واسطه داشتن رسالت فردی و جمعی هدایتگر توسعه و پیشرفت است. رسیدن به این هدف در پرتو مدیریت مؤثر این سازمان امکان‌ پذیر است. امروزه مدیریت به‌عنوان حرفه و تخصصی مطرح می‌شود که اجرای آن مستم دانش و تجربه است. مطالعه دانش مدیریت نشان می‌دهد که اندیشه تعهد یکی از موضوعات مهم در مباحث مربـوط به مدیریت و رهبری سازمان‌ها اسـت. این اندیشه، یکی از ارزش‌های اساسی است که سازمان می‌تواند بر آن متکی باشد و کارکنان را بر اساس ملاک تعهد ارزشیابی کند. امروزه سازمان‌ ها به متعهد نگه ‌داشتن کارکنان خود با سازمان بسیار علاقه ‌مند هستند. پژوهش ‌ها نشان داده است که کارکنان متعهد از عملکرد بهتری برخوردار بوده و به‌احتمال کمتری سازمان را ترک می‌کنند و با سهولت بیشتری در رفتارهای مدنی- سازمانی درگیر می‌شوند. یکی از مهم‌ترین اهداف هر سازمان، افزایش بهره­وری و عملکرد بالای سازمان است. در دنیای پررقابت کنونی، بهره­وری به‌عنوان یک فلسفه و دیدگاه مبتنی بر استراتژی بهبود، مهم‌ترین هدف هر سازمان را تشکیل می­دهد و می‌تواند همچون زنجیره­ای فعالیت­های کلیه بخش­های جامعه را در برگیرد.

2-2 عملکرد

عملکرد، دستیابی کارکنان به وظایف تعیین‌شده است که حاصل مشترک توانایی و انگیزش می‌باشد. توجه به جنبه‌های انگیزشی شغل، پس از به‌کارگماری منابع انسانی دارای اهمیت است. در برانگیختن منابع انسانی، دو عامل بیشتر از سایر عوامل مؤثر می­­باشند؛ یکی اینکه چگونه می‌توان رفتار شغلی را به سهولت آموخت و دیگر اینکه چه پاداش‌هایی به این‌گونه رفتارها می‌توان ارائه داد. فرایند ارزشیابی منابع انسانی می‌تواند دو هدف فوق را برآورد سازد و پس‌خوراند مناسبی برای یادگیری وظایف شغلی فراهم کند (کیشیتا و شیمیدا[1]، 2014).

تعریف روشنی از عملکرد وجود ندارد. کمپل، مک کلی، آپلر و ساگر[2] (1993) اظهار داشتند که مفهوم عملکرد شناخته‌نشده است. بااین‌حال آن‌ها عملکرد را مترادف با رفتار تعریف کرده‌اند. آنچه افراد انجام می‌دهند، قابل‌مشاهده است و شامل فعالیت‌هایی است که در ارتباط با اهداف سازمان بوده در قالب مهارت‌های فردی، قابل‌اندازه‌گیری می‌باشد (ماچینسکی[3]، 1999؛ به نقل از صالح میرحسینی، 1385).

ازنظر کاسیو عملکرد، اجزا وظایف محوله به فرد می‌باشد (کاسیو[4]، 1995).

در تعریفی دیگر عملکرد عبارت است از حاصل فعالیت‌های کارکنان ازلحاظ اجرای وظایف محوله پس از مدت‌زمان معین این حاصل می‌تواند جنبه تولیدی و درعین‌حال جنبه خدمت داشته باشد (سازمان امور اداری و استخدامی، 1374).

عده‌ای دیگر عملکرد را نتیجه فرایند و تحقق اهداف می‌دانند. فرایند به این معناست که انجام هر کاری طی مراحلی بایستی انجام گیرد تا آن کار انجام شود و تحقق اهداف به این معناست که انجام هر کاری طی مراحلی بایستی انجام گیرد تا آن کار انجام شود و تحقق اهداف به این معناست که با رعایت مراحل کاری آن هدف تحقق پیدا می­کند (سلطانی، 1378).

2-2-1 عملکرد شغلی

عملکرد شغلی به‌عنوان ارزش مورد انتظار کل سازمان از رفتارهای مجزایی که افراد فراتر از دوره زمانی خاصی انجام می‌دهند تعریف‌شده است. نکته مهم که در این تعریف وجود دارد این است که عملکرد یک ویژگی از رفتار است. به‌ویژه یک ویژگی متراکم از رفتارهای چندگانه مجزا که فراتر از گستره زمانی خاصی انجام می‌شود. دومین نکته مهم در این تعریف این است که ویژگی رفتاری که عملکرد به آن نسبت داده‌شده است ارزش انتظار یک سازمان است؛ بنابراین ساختار عملکرد به‌وسیله این تعریف متغیری است که بین مجموعه‌ای از رفتارها که به‌وسیله افراد متفاوت انجام می‌شوند و مجموعه‌ای از رفتارها که به‌وسیله افراد مشابه در زمان‌های مختلف انجام می‌گردد تمایز قائل می‌شود. این تمایز بر این پایه استوار است که چه مقدار از مجموعه رفتارها احتمالاً از تأثیرات سازمانی می‌کاهند. به عبارتی تفاوت در عملکرد تفاوت در ارزش مورد انتظار سازمانی رفتار فرد می‌باشد (بورمن، ایلگن و کلیموسکی[5]، 2003).